Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ətraf Mühit Proqramınin icraçi direktoru xanim Inger Andersene

Mən Asəf Əsqərov tərəfindən Müraciyət Mənim sizə bu müraciyətim ekoloji terorla bağlidir. Azərbaycan 44 gunluk müharibədən sonra işğal altinda olan ərazilərin işğaldan azad etdi.Işğaldan azad edilən rayonlardan biridə Ermənistanla sərhəddə olan Zengilan rayonudur. Mən sizə Zəngilan rayonundan axan Oxçuçaydan danişmaq istiyirəm.Transsərhəd cay olan Oxçuçay Ermənistan ərazisindən kəskin cirklənməyə və ekoloji terorra məruz qalir.Bunu deməyə əlimizdə böyük əsas və sübutlar var. Ermənistandaki Qacaran Zəngəzur (Ermənistan Sünik vilayəti) mis-molibden zavodu və Qafan filiz emali zavodu tərəfindən normadan dəfələrlə artiq ağir metallar caya axidilr.Rəsmi məlumatlara gore 2019 - cu ilə qədər kombinatin səhmlərinin böyük hissəsi Almaniyanin " Cronimet Mining AG " şirkətinə məxsus olub.Ekoloqlar işğaldan azad olan Zəngilan rayonu ərazisində axan caylarda monitorinqlər apariblar.Götürülən analizlər nəticəsində bəlli olub ki,caya yüksək miqdarda ağir metal,mis, molibden, manqan, dəmir, sink, xrom, normadan 7 dəfə yüksək olub. Cayin rəngi çirklənmə səbəbindən rəngini dəyişib.Cayda olan Qizilxalli baliğlarin kütləvi məhvi ilə nəticələnib.Səbəb isə Ermənistandan caya axidilan ağir metal tulantilarin axidilmasidir. Ətraf mühitin ekosistemin mühafizəsi BMT- nin nizamnaməsində öz əksini tapib. Dövlətlər su ehtiyatlarini qorumali, onlarin çirkləndirilməsinin qarşisini almali və insanlarin təmiz suya olan tələbatini təmin etməlidirlər. 1992- ci ildə qəbul edilən "Helsinki Konvensiyasi" transsərhəd çaylarin çirkləndirilməsini qadağan edir.Beynəlxalq Hüquq normalarina əməl etmeyen Ermənistan 16-ildən artiqdirki, ağir zəhərli metal tulantilarin Dünyanin gözü qarşisinda caya axidir.Təssüflər olsun ki,Dünya ictimaiyyeti və Beynalxalq təşkilatlar hec bir tədbir qörmürlər.Amma Antraktidada bir buz əriyəndə,və yaxud Akula sahilə cixanda,Dünya televizyalari durmadan bunu işiqlandirir..Amma Ermənistandan ağir metalarin Azərbaycan ərazisindən kecən Oxcucaya (Ermənistanda Vogji cayi adlanir ) tökülməsi nəticəsində Qirmizi kitaba daxil edilənQizilxalli Baliq Şirbit Baliqlari kütləvi sürətdə məhv olur , buna nədənsə seyirci qalirlar.Əqər söhbət Dünya ətraf mühütün qorunmasindan gedirse, bizim ücün fərqi olmamalidir.Bu Dünyanin hansi bölqəsində baş verir.Misal ücün Cində öldürücü virus Corona Cindən başladi tez bir zamanda Avropa və Okeanin o tayina Amerkaya və bütün Dünyani bürüdü.4 milyondan cox insan öldü , 185 milyon yoluxub və bu davam edir.Bu misal bizim ücün dərs olmalidir.Mən bu məktubla sizə yazib bildirmək istədimki,bu ekoloje terororun qarşisin almağa kömək edəsiniz yoxsa işdiyimiz sular, əkin ücün suvarmada istifadə etdiyimiz sular,caylarda yaşiyan canlilar məhv olacag.Oxçuçay Cənubi Qafqazin ikinci böyük çayi olan Araz cayina tökülür.Araz cayi isə Kür cayinin sol qoludur.Bu caylarda Xəzər dənizinə tökülür.Xəzər dənizi isə birbaşa olmasada dolayisi yollarla Dəizə cixiş edir.Bu onu deməyə əsas verirki,Ermənistan bütün Dünyan ekalogiyasini zəhərliyir.Bütün Dünya ətraf mühütün təhlükəsizliyi ilə məşğul olan təşkilatlari hərəkətə kecməyə cağiriram.

Beynəlxalq Hüquqşünas
Asəf Əskərov
Almaniya 

Xudaferin.eu

14:37